Vermogen van Jevgeni Prigozjin

Jevgeni Prigozjin, bij sommigen bekend als “Poetins kok”, was een van de meest controversiële figuren binnen de Russische politieke en militaire wereld. Geboren op 1 juni 1961 in het toenmalige Leningrad (nu Sint-Petersburg), groeide hij uit tot een invloedrijke ondernemer en leider van de Wagnergroep, een paramilitaire organisatie met een omstreden reputatie. Zijn levensloop, gekenmerkt door opschudding, macht en controverse, laat zien hoe iemand kan klimmen naar de top van de Russische elite, maar ook snel in ongenade kan vallen.

Jeugd en eerste stappen in de zakenwereld

Prigozjin werd opgevoed door zijn moeder, een alleenstaande ouder, nadat zijn vader vroeg overleed. Zijn jeugd was turbulent en gekenmerkt door problemen met de wet. Al in 1981 werd hij veroordeeld tot twaalf jaar gevangenisstraf wegens diefstal en fraude, maar in 1990 kwam hij vervroegd vrij. Na zijn vrijlating zette hij samen met zijn stiefvader een netwerk op voor de verkoop van hotdogs in Sint-Petersburg. Dit bescheiden begin markeerde de start van zijn ondernemerschap.

Met het succes van zijn hotdogverkoop stapte Prigozjin snel over naar grotere zaken, waaronder de oprichting van restaurants. Een opvallend project was het drijvende restaurant “New Island”, dat in de late jaren ’90 een van de meest chique eetgelegenheden in Sint-Petersburg werd. Het was in deze periode dat hij contact legde met de Russische president Vladimir Poetin, wat zijn zakenimperium aanzienlijk zou uitbreiden.

Van catering naar politiek en militaire invloed

Prigozjin stond al snel bekend als “Poetins kok”, omdat zijn bedrijven vaak cateringsdiensten leverden aan evenementen waar Poetin bij aanwezig was. Zijn bedrijf Concord Catering ontving lucratieve overheidscontracten, waaronder een megacontract om maaltijden te leveren aan het Russische leger, ter waarde van 1,2 miljard dollar. Dit vermogen maakte het mogelijk om verder te investeren in andere ondernemingen, waaronder controversiële projecten zoals het Internet Research Agency. Deze zogenoemde trollenfabriek was verantwoordelijk voor internationale desinformatiecampagnes en inmenging in verkiezingen, waaronder die van de Verenigde Staten in 2016.

Het meest opvallend was echter zijn betrokkenheid bij de Wagnergroep, een paramilitaire organisatie die wereldwijd actief was in conflictzones zoals Syrië, de Centraal-Afrikaanse Republiek, Libië en later Oekraïne. Prigozjin speelde een sleutelrol in de financiering en aansturing van deze organisatie, die vaak werd beschuldigd van oorlogsmisdaden en grove schendingen van de mensenrechten.

Controverse en opkomst van de Wagnergroep

De Wagnergroep bracht niet alleen internationale kritiek, maar ook macht en invloed voor Prigozjin. Hij groeide uit tot een van de machtigste Russische oligarchen, met directe banden naar het Kremlin. Toch bracht deze macht ook risico’s met zich mee. Zijn openlijke kritiek op de Russische militaire leiding tijdens de invasie van Oekraïne in 2022 en 2023 zorgde voor een breuk met Poetin, een situatie die zijn positie ernstig verzwakte.

De spanningen escaleerden in juni 2023 toen de Wagnergroep een opstand begon, waarbij ze zelfs richting Moskou trokken. Deze muiterij werd uiteindelijk gestopt na bemiddeling door de Wit-Russische president Aleksandr Loekasjenko, waarna Prigozjin werd verbannen naar Wit-Rusland. Hoewel hij kort daarna nog kortstondig verscheen op internationale evenementen, bleek zijn invloed snel af te nemen.

Zijn vermogen en nalatenschap

Jevgeni Prigozjin werd algemeen beschouwd als een van de rijkste ondernemers in Rusland, met een geschat vermogen van honderden miljoenen dollars. Dit vermogen was het resultaat van lucratieve overheidscontracten, militaire activiteiten en mogelijk corrupte praktijken. Ondanks sancties van de EU, de VS en het VK vanwege zijn betrokkenheid bij conflicten en verkiezingsinmenging, wist Prigozjin zijn rijkdom te behouden, inclusief privéjets, een luxe jacht en een landgoed in Sint-Petersburg.

Zijn dood in een vliegtuigcrash op 23 augustus 2023, slechts enkele maanden na de botst met Poetin, markeerde het einde van een van de meest opmerkelijke carrièrepaden in de recente Russische geschiedenis. Hoewel de oorzaak van de crash officieel nog niet volledig is opgehelderd, hebben velen speculaties geuit over de betrokkenheid van het Kremlin.

Het dubbele gezicht van Prigozjin

Prigozjin’s levensverhaal belichaamt de gevaren en kansen binnen de Russische oligarchie. Hij gebruikte zijn connecties met Putin om enorme rijkdom en macht te vergaren, maar zijn ambities en uitgesproken kritiek konden hem uiteindelijk niet beschermen tegen de immense politieke risico’s die gepaard gaan met het bevragen van de autoriteit van de Russische president.

Met een levensloop vol ambitie, macht en controverse blijft Jevgeni Prigozjin een complexe en veelbesproken figuur, die zowel gevierd als gevreesd werd. Zijn rol in internationale aangelegenheden en zijn invloed op het geopolitieke toneel zullen nog lang het onderwerp van discussie blijven.